ChatGPT ve benzeri yapay zekâ tabanlı sohbet botlarının yaygınlaşması, internetin en köklü bilgi kaynağı olan Wikipedia’yı da derinden etkiliyor. Artık kullanıcılar doğrudan siteye girmek yerine, Wikipedia verilerini kullanan yapay zeka sistemlerinden bilgi edinmeyi tercih ediyor.
Yıllardır çevrim içi bilginin en güvenilir adresi olarak kabul edilen Wikipedia, son dönemde dikkat çekici bir trafik düşüşü yaşıyor. Kullanıcılar, bilgi ararken Google gibi klasik arama motorlarını bile daha az kullanıyor. Onun yerine ChatGPT, Copilot ve Gemini gibi sohbet tabanlı yapay zekâ araçlarından yanıt alıyor. Bu durum, Wikipedia’nın doğrudan ziyaretçi sayısında ciddi bir azalmaya neden olmuş durumda.
Wikipedia’nın bağlı olduğu Wikimedia Vakfı, kullanıcıların hala Wikipedia verilerine eriştiğini ancak bunu dolaylı yollardan yaptığını belirtiyor. Vakıf yetkilileri, özellikle yapay zekâ destekli arama özetlerinin siteye yönlendirme yapmamasının büyük bir sorun olduğunu ifade ediyor. Wikimedia, bu değişimi yakından izlediğini ve yapay zekâ şirketleriyle daha adil bir yönlendirme mekanizması kurulması gerektiğini vurguluyor.
Yapay Zeka Kaynağı Göstermeli Uyarısı
Wikimedia yetkilileri, yapay zeka sistemlerinin Wikipedia içeriğini kullanmasından memnun olduklarını ancak kaynak belirtmenin ve yönlendirmenin şart olduğunu söylüyor. Yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı; “Bizim içeriğimizi kullanan sohbet botları, arama motorları ve sosyal platformlar kullanıcıları kaynağa yönlendirmelidir. Özgür bilginin sürdürülebilirliği buna bağlı.”
Dev Şirketler Verilerle Model Eğitiyor
Bugün piyasadaki hemen her büyük dil modeli OpenAI, Google, Anthropic ve Meta dahil olmak üzere Wikipedia verileriyle eğitiliyor. Wikimedia Direktörü Marshall Miller, “Neredeyse tüm büyük dil modelleri Wikipedia verilerini kullanıyor. Bu içerikler, kullanıcıların sorularını yanıtlamak için arama motorlarında ve sosyal medya platformlarında yeniden sunuluyor.” diyor. Miller’a göre, bu süreç sağlıklı şekilde devam etmezse gönüllüler tarafından üretilen özgür bilginin geleceği tehlikeye girebilir.
Yeni Kurallar ve Etik Kullanım Çerçevesi Geliyor
Wikipedia, yalnızca kullanıcı desteğine güvenmek yerine yeni stratejiler geliştirmeye başladı. Vakıf, üçüncü tarafların içerikleri daha sorumlu ve şeffaf biçimde kullanabilmesi için yeni bir lisanslama ve erişim çerçevesi üzerinde çalışıyor. Ayrıca teknik altyapıda yapılan güncellemelerle yapay zeka botlarının aşırı veri çekmesini engellemek hedefleniyor.
Yapay Zeka, Bilgi Platformları İçin Çifte Tehdit
Cloudflare gibi internet altyapı devleri de yapay zekâ botlarının kontrolsüz veri erişimini sınırlamak için yeni çözümler üzerinde çalışıyor. Ancak kısa vadede bu çabalar yeterli olmayabilir. Uzmanlara göre, yapay zeka özetleri kullanıcıları kaynak sitelere yönlendirmediği sürece, Wikipedia gibi platformlar için tehdit büyümeye devam edecek.
